با عنوان : تحلیل و مطالعه بلاغی و زیباییشناسی ضربالمثلها
در ادامه مطلب می توانید تکه هایی از ابتدای این پایان نامه را بخوانید
و در صورت نیاز به متن کامل آن می توانید از لینک پرداخت و دانلود آنی برای خرید این پایان نامه اقدام نمائید.
دانشگاه آزاد اسلامي
واحد تهران مركزي
دانشكده ادبيات و علوم انساني، گروه زبان و ادبیات فارسی
پایاننامه جهت دريافت درجه كارشناسي ارشد (M.A)
گرایش زبان و ادبيات فارسی
عنوان:
تحلیل و مطالعه بلاغی و زیباییشناسی ضربالمثلها
در سه منظومه شعری نظامی گنجوی
استاد راهنما:
دكتر تراب جنگیقهرمان
استاد مشاور:
دکتر سهیلا قسیمیترشیزی
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی گردد
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن می باشد هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود اما در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل می باشد)
امثال و حکم، آینه‌ی فرهنگ و باورهای قومی و ملی مردم یک محدوده‌ی جغرافیایی یا تاریخی می باشد. با دقت در این آینه می‌توان ویژگی‌های روح جمعی ملتی را در طول تاریخ به روشنی نظاره نمود. این دقت به شناخت باورها و سبک زندگی یک جامعه منجر می گردد و می‌توان در مطالعات
جامعهشناسی و سیاسی از آن بهره گیری فراوان نمود.
مانند حکیمان متکلم و شاعر که سهم زیادی در امثال و حکم فارسی دارد، نظامی گنجوی می باشد که در ادبیات غنایی و تعلیمی صاحب مقام می باشد. منظومه‌های وی سرشار از سخنان حکیمانه و تعالیم اخلاقی می باشد که با بیانی بلیغ و رسا و اغلب در قالب امثال و حکم تجلی یافته‌اند.
نگارنده در این پژوهش کوشش بر آن داشته تا با استخراج ضربالمثلها از سه منظومه‌ی معروف نظامی، به تحلیل زیباییشناسی و بلاغی ابیات ضرب المثل که از علل رواج آن ها در افواه عامه مردم می‌باشد، پرداخته و نیز تاثیرپذیری نظامی را از فرهنگ عامه و ادبیات کلاسیک قبل از خود و همچنین تاثیر کلام وی را بر فرهنگ عامه مورد مطالعه و مداقه قرار دهد.
اظهار مسئله
ضربالمثلها جملاتی هستند که در طول قرون و اعصار در حافظه‌های تاریخی ملت‌ها رسوخ می‌کنند، و یک ملت در طول حیات خویش از ضربالمثلها برای ایجاد ارتباط موثرتر بهره گیری می کند. ضربالمثلها ارتباط را ساده‌تر و سریع‌تر می‌کنند و قدرت تاثیر بخشی کلام را فزونی می‌بخشند. در این رساله کوشش پژوهنده بر این می باشد که این جملات را از آثار حکیم نظامی گنجوی استخراج کند و آن‌ها را مورد مداقه‌های فرمالیستی و ساختاری قرار دهد تا دریابد که این جملات به لحاظ فرم و چه گونه گفتن از چه ویژگی‌هایی برخوردارند و قوانین حاکم بر ساختار این گونه جملات تا حد توان پژوهنده روشن گردد. مسلم می باشد هرگونه پژوهشی از نقصان و خطا بر کنار نخواهد بود و این رساله مدعی نیست که می‌تواند حرف آخر را در این زمینه بزند، اما نتیجه‌ی پژوهش در آمدی می باشد بر دقت‌های فرمالیستی و ساختاری بر روی ضربالمثلها. دغدغه‌ی اصلی این پژوهش این می باشد که چه ویژگی‌های فرمی و ساختاری بر یک جمله حاکم می باشد که باعث می گردد آن جمله مجوز ورود به قلمرو ضربالمثلها را دریابد و آیا ورود به قلمرو ضربالمثلها بدین معنیست که این گونه جملات همیشه در این قلمرو باقی می‌مانند یا برحسب تحولات اجتماعی و تاریخی و زبانی احتمال خروج از این حوزه را هم دارند.
1-2- هدف پژوهش
هدف از این پژوهش مطالعه زیبایی شناسی و بلاغی ضربالمثلها در سه منظومه‌ی نظامی گنجوی می باشد.
1-3- اهمیت موضوع پژوهش و انگیزه‌های آن
به پژوهش ضربالمثلها نمونه‌های نهایی فرم‌های ادبی هستند که توانایی رسوخ به ذهن جامعه را دارند، به طریق اولی دریافتن ویژگی‌های فرمالیستی جملاتی که در ذهن نسل‌های فارسی زبان در طول قرون و اعصار رسوخ کرده می باشد، از اهم پژوهش‌های ادبی به شمار می‌رود. با این گونه پژوهش‌ها اسرار زیبایی شناختی شاهکارهای آثار هنری تا حدی روشن می گردد و بلاغت متون کهن پارسی مورد واکاوی قرار می‌گیرد.
1-4- سوالات و فرضیه‌های پژوهش
سوالاتی که در این پژوهش دغدغه‌ی ذهنی پژوهنده خواهد بود موارد زیر می باشد:
1- چه ابیاتی از آثار نظامی وارد قلمروی ضربالمثلها شده می باشد؟
2- چه ضرب‌المثل‌هایی از فرهنگ عامه وارد آثار نظامی شده می باشد؟
3- آیا نظامی به ضرب‌المثل‌های زبان فارسی افزوده می باشد یا بیشتر از آن وام گرفته می باشد ؟
4- ضرب‌المثل‌های موجود در آثار نظامی از چه سطحی از زندگی معیشتی بهره گرفته‌اند؟برای نمونه زندگی معیشتی کشاورزی و روستایی، معیشتی – شهری و درباری و … .
5- ضرب‌المثل‌های موجود در آثار نظامی از چه ویژگی‌های فرمی برخوردارند؟ مثلا عنصر مسلط بر انواع تشبیه کدام می باشد؟ یا نوع استعاره‌های موجود در ضربالمثلها از چه گونه‌ای می باشد؟
6- ضرب‌المثل‌های موجود درآثار نظامی با بافتی که در آن به کار رفته می باشد چگونه ارتباطی دارد؟ آیا اقتضای داستان و روایت می باشد که نظامی از این ضربالمثل بهره گیری می کند و یا اینکه ضرب‌المثل‌های موجود در آثار نظامی جهت نمایش و به رخ کشیدن معلومات شاعر می باشد؟ و ارتباط چندانی با بافت متن و روایت ندارد؟
7- ضربالمثلها در واقع از پشتوانه‌های فرهنگی یک شاعر حکایت می‌کنند و توانایی او را در تسلط به میراث شفاهی و کتبیش نشان می‌دهند. ضرب‌المثل‌های موجود در آثار نظامی از چه پشتوانه‌های فرهنگی اخذ شده می باشد؟ آیا تماماً از فرهنگ عامه می باشد یا از قرآن و حدیث و اقوال متصوفه یا سایر حوزه‌های فرهنگی در جهان اسلام نیز بهره برده می باشد؟
فرضیه‌های پژوهش:
این پژوهش بر این فرضیه استوار می باشد که آثار نظامی مشحون از ضرب‌المثل‌های برساخته‌ی خود او و ضرب‌المثل‌هایی که او از تمام پشتوانه‌های فرهنگیش اخذ کرده، می‌باشد و در حوزه‌های فرمی از تصویرها و تشبیهات ملموس و محسوس بهره گیری کرده می باشد و در حوزه‌ی زبان نیز از ساده‌ترین لغات بهره گیری کرده و نحو جملات او بایستی نزدیک به نحو طبیعی گفتار باشد تا این ویژگی‌ها باعث گردد این جملات به سادگی در اذهان رسوخ کند. به لحاظ موسیقایی نیز از موسیقی قدرتمندی برخوردار می باشد.
تحلیلی – توصیفی
1-6- تعریف عملیاتی متغیرها و واژه‌های کلیدی
ضربالمثل: مثل جملهای می باشد مختصر، مشتمل بر تشبیه یا مضمون حکیمانه که به واسطه‌ی روانی الفاظ، روشنی معنی و لطافت ترکیب بین عامه معروف شده و آن را بدون تغییر و یا با تغییر جزئی در محاورات خود بهکار می‌برند.
زیباییشناسی: زیباییشناسی دانشی می باشد که راجع به هنر و احساس زیبایی گفتگو می کند و به بشر حس تشخیص زیبایی‌ها و لذت بردن از آن ها را ارزانی می کند.
بلاغت: ادای معنی زیبا و روشن با الفاظی شیوا که اثرش در دل به طوری باشد که دل را برباید و متناسب و در عین حال مقتضای حال مخاطبین هم باشد.
اسنادی – کتابخانه‌ای
1-8- قلمروی پژوهش
با پژوهش در پیشینه‌ی ضربالمثلها، به چگونگی کاربرد آن‌ها (مطالعه زیباییشناسی ضربالمثلها) در آثار نظامی پرداختم.
1-9- جامعه و حجم نمونه
با روش کتابخانه‌ای، از میان آثار نظامی، سه منظومه «خسرو و شیرین»، «هفت پیکر» و « لیلی و مجنون » که حاوی بیش‌ترین ابیات ضربالمثل می‌باشند را مورد مطالعه و مطالعه قرار دادم.
تعداد صفحه :215
قیمت : چهارده هزار و هفتصد تومان